Wielu jeźdźców na pewnym etapie nauki zaczyna się zastanawiać nad wejściem na kolejny poziom zaawansowania, tzn. jazdą sportową i udziałem w zawodach. Jeśli właśnie myślisz nad tą opcją, to w tym artykule postaramy się wyjaśnić najważniejsze zagadnienia związane z przejściem z jazdy rekreacyjnej na sportową i z wyzwaniami jakie to niesie. Dowiesz się między innymi, jak rozpocząć starty w zawodach i czy koniecznie musisz mieć własnego konia, aby rozpocząć sportową przygodę. No i może najważniejsze — czy na pewno musisz rezygnować z rekreacji, aby rozwijać się dalej jako jeździec?
Różnica między jazdą rekreacyjną i sportową
Rekreacja jeździecka to forma aktywności w siodle, która ma na celu odpoczynek, relaks czy też swojego rodzaju rozrywkę. Jazda sportowa wiąże się natomiast z rywalizacją (bez względu na poziom konkursów) i chęcią uzyskania jak najlepszych wyników. W wielkim skrócie więc jazda sportowa różni się od rekreacyjnej tym, że startujemy w zawodach, do których zazwyczaj przygotowujemy się regularnie i według określonego planu treningowego. Co to oznacza w praktyce? Jeżdżąc rekreacyjnie, możemy jeździć, kiedy chcemy i w sposób, w jaki najbardziej nam odpowiada (jazda na placu, w terenie itp.). W momencie, kiedy zdecydujemy się na jazdę sportową i zależy nam na wynikach, musimy być przygotowani na poświęcenie większej ilości czasu (nawet jeśli w danym momencie nie mamy na to ochoty) oraz na podporządkowanie się w dużym stopniu planowi treningowemu i kalendarzowi startów w zawodach. To one dyktują rodzaj i intensywność treningu. Nie znaczy to oczywiście, że nie znajdzie się tam czas na zabawę z naszym koniem czy luźniejsze przejażdżki, musimy się jednak przygotować na to, że musimy je planować z wyprzedzeniem.
Czy muszę jeździć sportowo, jeśli chcę rozwijać moje umiejętności?
Wiele osób myśli, że sport jeździecki jest jedyną i naturalną drogą w górę, jeśli chcemy się wspinać po drabinie jeździeckich umiejętności. Nie jest to jednak warunek konieczny. Jakość rekreacji jeździeckiej wzrosła znacząco w ostatnich latach i wiele ośrodków jeździeckich oferuje zajęcia rekreacyjne na naprawdę wysokim poziomie, prowadzone przez wykwalifikowanych instruktorów i na dobrze przygotowanych koniach. Jeśli czujesz więc, że „utknąłeś” w martwym punkcie, a nie zależy Ci na jeździe sportowej, to może po prostu potrzebujesz bardziej ambitnej rekreacji? Jak możesz dalej polepszać swoje umiejętności, nie przechodząc od razu do sportu:
- Porozmawiaj ze swoim instruktorem o możliwości jazdy w mniejszej grupie, czy też treningów indywidualnych (musisz się jednak przygotować na większe koszty), gdzie będziesz mógł pracować konkretnie nad tym, co sprawia Ci największe trudności.
- W miarę możliwości staraj się też jeździć na różnych koniach, o różnym usposobieniu i temperamencie. Nawet jeśli nie wszystkie jazdy będą wtedy do końca przyjemne, to dzięki takim doświadczeniom staniesz się bardziej wszechstronnym jeźdźcem i nauczysz się poprawnie reagować w różnych sytuacjach.
- Pamiętaj, że dobry jeździec uczy się zarówno w siodle, jak i poza nim. Nie zaniedbuj wiedzy teoretycznej. W ofercie znajdziesz ogromną ilość książek, blogów, webinarów czy szkoleń on-line o tematyce jeździeckiej, z których możesz korzystać. Zawsze jednak weryfikuj źródła i opinie na ich temat, aby mieć pewność, że są autorstwa prawdziwych fachowców, a informacje w nich zawarte są wartościowe.
- Możesz również korzystać z kursów i szkoleń ze specjalistami, takich jak kliniki dosiadowe czy warsztaty masażu koni. Wiele z nich jest właśnie skierowana do jeźdźców rekreacyjnych, którzy chcą pogłębiać swoją wiedzę.
Jazda sportowa. Od czego zacząć?
Jeśli jednak chciałbyś spróbować swoich sił jako zawodnik, to istnieje wiele sposobów na to, aby rozpocząć przygodę ze sportem. W tej części artykułu postaramy się odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się pytania związane z pierwszymi startami w zawodach.
Czy aby startować w zawodach, muszę mieć własnego konia?
Wielu jeźdźców myśli, że posiadanie własnego konia jest konieczne do startów w zawodach. Nie będziemy ukrywać, że na pewno może to pomóc, jednak nie jest obowiązkowe. To czy koń jest nasz, nie jest nawet w małej części tak ważne, jak to, aby był odpowiednio przygotowany. Niektóre ośrodki jeździeckie udostępniają do treningów i startów konie o odpowiednim poziomie wyszkolenia. Warto sprawdzić, czy w stajni, w której jeździsz, istnieje taka możliwość, lub poszukać tego typu miejsc w okolicy. Kolejną opcją może być dzierżawa konia. Zanim się jednak na to zdecydujesz, uzgodnij z właścicielem konia, czy zgadza się na starty i treningi sportowe i na jakich warunkach. Ważną kwestią jest też wybór odpowiedniego konia — jeśli zaczynasz swoją przygodę ze sportem, powinien to być doświadczony koń, który ma już na swoim koncie starty w danej dyscyplinie. Młody, niedoświadczony, czy zbyt trudny do jazdy koń może tylko spotęgować Twój stres związany z pierwszymi startami, co raczej nie przyniesie pozytywnych rezultatów.
Od jakiego poziomu powinienem zacząć?
Chociaż każdy marzy o starcie na poważnych zawodach, to na samym początku lepiej powstrzymać swoje ambicje i spróbować od najniższego możliwego poziomu. Jeśli Twoja stajnia organizuje wewnętrzne zawody klubowe lub konkursy towarzyskie, to najłatwiej będzie Ci zacząć właśnie od nich. Start w znajomym miejscu będzie mniej stresujący (zarówno dla Ciebie, jak i dla konia) i pozwoli Ci się skupić w pełni na przejeździe. Często podczas zawodów towarzyskich organizowane są konkursy o niższym stopniu trudności, idealne dla nowicjuszy. Warto też się sprawdzić w takich warunkach i zobaczyć czy w ogóle podoba Ci się startowanie, zanim zainwestujesz w cały sprzęt i ubiór niezbędny do startów w oficjalnych zawodach.
Jakich formalności muszę dopełnić przed pierwszym startem w zawodach?
Aby startować w zawodach klubowych czy towarzyskich, zazwyczaj musisz się do nich po prostu zapisać i uiścić wyznaczoną przez organizatora opłatę. Inaczej sprawa wygląda w przypadku oficjalnych zawodów na szczeblu regionalnym czy wyższym. Do udziału w najniższych klasach, tzn. LL w skokach lub L w ujeżdżeniu będzie Ci potrzebna brązowa odznaka jeździecka PZJ. Jeśli jeszcze jej nie posiadasz, to tutaj dowiesz się więcej na jej temat. Taka odznaka umożliwia Ci starty do klasy L włącznie (skoki) i P (ujeżdżenie). Aby startować w wyższych konkursach, konieczne jest posiadanie odpowiedniej licencji jeździeckiej. Więcej na ten temat możesz znaleźć w przepisach ogólnych Polskiego Związku Jeździeckiego.
