Na pewno nieraz zdarzyło Ci się dzielić ujeżdżalnię podczas treningu z innymi jeźdźcami i ich końmi. Bez względu na to, czy jest to hala, czy odkryty plac do jazdy to obowiązują na nich pewne zasady. Do nich powinni stosować się wszyscy jeźdźcy. Wiadomo, że w jeździe konnej nigdy nie uda nam się w stu procentach wyeliminować niebezpiecznych sytuacji czy upadków. Jednak znajomość podstaw savoir-vivre na ujeżdżalni na pewno pomoże nam ograniczyć ich ilość. W tym poście przybliżymy Ci najważniejsze i najbardziej uniwersalne zasady. Dzięki nim będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę i jak się zachować w większości codziennych sytuacji.
Po co nam zasady jazdy na ujeżdżalni?
Podobnie jak zasady ruchu drogowego, zasady jazdy na ujeżdżalni mają na celu przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom.
Dzięki stosowaniu się do nich możliwe jest płynne przeprowadzenie nawet kilku zupełnie różnych treningów na jednej ujeżdżalni, bez konieczności przerywania ich co chwilę. Sam na pewno byłeś kiedyś w sytuacji, kiedy musiałeś przerwać jakieś ćwiczenie czy zmienić chód konia, aby nie dopuścić do kolizji. Jeżdżąc na dużym placu z jedną czy dwoma osobami zawsze możemy się jakoś dogadać i podzielić przestrzeń treningową. Jednak w przypadku kiedy koni jest więcej, warto już stosować się do ogólnie przyjętych reguł. Przydadzą się one szczególnie np. na rozprężalni przed zawodami. Tam na małej przestrzeni znajduje się wiele koni naraz, poruszających się z różną prędkością.
5 Głównych zasad jazdy na ujeżdżalni.
Dzieląc ujeżdżalnię z innymi jeźdźcami, powinniśmy się stosować do poniższych zasad:
- Zawsze mijamy się lewymi rękoma.
Jest to chyba najważniejsza zasada, której należy bezwzględnie przestrzegać. Chociaż najlepiej by było, aby wszystkie osoby korzystające z ujeżdżalni jeździły w jednym kierunku, to wiemy, że nie zawsze jest to możliwe. W takim wypadku jeźdźcy jeżdżący w przeciwnych kierunkach w sytuacji, kiedy muszą się minąć, powinni zawsze mijać się z lewej strony. W praktyce oznacza to, że jeśli jedziemy w lewą stronę, to osoba jadąca z prawej musi zjechać do środka i ustąpić nam miejsca (i odwrotnie). Ta zasada obowiązuje, jeśli obydwa konie poruszają się tym samym chodem. - Wyższy chód ma pierwszeństwo.
Tej zasady nie trzeba zbytnio tłumaczyć. Osoba poruszająca się wyższym chodem ma pierwszeństwo bez względu na to, w jakim kierunku jedzie. Największe koło powinno być pozostawione dla galopujących jeźdźców, natomiast osoby kłusujące i stępujące powinny jeździć mniejszymi kołami, bliżej środka ujeżdżalni. - Zsiadaj i wsiadaj na konia w wyznaczonym miejscu.
Na większości ujeżdżalni znajdują się wyznaczone miejsca do wsiadania, tam też zazwyczaj znajdują się schodki. Podobnie ma się rzecz ze zsiadaniem z konia. W tym celu zjedź na środek ujeżdżalni, aby nie tamować ruchu. Jeśli musisz zatrzymać konia, aby np. wyregulować strzemiona, lub musisz dokonać innych poprawek, to również powinieneś zjechać do środka. - Trzymaj odpowiedni odstęp.
Nawet od koni, które znasz. Nigdy nie jesteś w stanie przewidzieć w stu procentach reakcji konia. Dlatego powinieneś trzymać zawsze odstęp co najmniej jednej długości, zarówno jadąc za koniem, jak i mijając go bokiem. Jedna długość to absolutne minimum, dzięki któremu zarówno Ty, jak i Twój koń jesteście poza zasięgiem kopyt innych wierzchowców. - Staraj się nie wyprzedzać.
Nierozsądne wyprzedzanie to jedno z najgroźniejszych zachowań na ujeżdżalni. Wyprzedzany koń może się spłoszyć, ruszyć galopem za wyprzedzającym go koniem lub próbować w niego kopnąć. Zamiast wyprzedzać, postaraj się np. zrobić woltę. Jeśli jednak musisz wyprzedzić, uprzedź o swoim zamiarze wyprzedzanego jeźdźca odpowiednio wcześnie, tak aby mógł zareagować. Wyprzedzaj zawsze z wewnętrznej strony i z zachowaniem odpowiedniej odległości.
6 Dodatkowych zasad zwiększających bezpieczeństwo jazdy.
- Używaj pomocy ostrożnie, będąc blisko innych koni.
Dotyczy to szczególnie cmokania czy używania bata. Nigdy nie wiesz, jak bardzo pobudliwy jest inny koń i jak może zareagować na Twoje cmokanie czy klepnięcie bata. Powstrzymaj się od tego typu zachowań, będąc blisko innych koni. - Zamykaj za sobą drzwi/wejście na ujeżdżalnie.
Może to zapobiec ucieczce konia i nieszczęśliwemu wypadkowi w sytuacji, kiedy z któregoś z koni spadnie jeździec. Wiele koni rozprasza się również, widząc otwarte drzwi czy bramkę i może próbować „ściągać” w tamtym kierunku. - Nie wjeżdżaj na ujeżdżalnie bez uprzedzenia.
Ta reguła ma zastosowanie szczególnie na krytych ujeżdżalniach, gdzie przez drzwi nie widać trenujących w środku koni. Przed otwarciem drzwi krzyknij głośno ( „uwaga”, „drzwi”, jakiekolwiek przyjęte w danym miejscu hasło) i dopiero po odpowiedzi, że wjazd jest wolny, otwórz drzwi. W przeciwnym wypadku możesz spłoszyć przejeżdżającego koło drzwi konia. - Przerwij trening, jeśli na ujeżdżalni jest biegający luzem koń.
Jeśli z któregoś z koni spadnie jeździec, przerwij trening i zatrzymaj się do momentu, aż koń zostanie złapany. Biegającego luzem konia łatwiej będzie schwytać, kiedy nie będzie on próbował gonić poruszających się koni. Jeśli na ujeżdżalni znajdują się początkujący jeźdźcy, to w takiej sytuacji powinni oni zsiąść z koni i trzymać je w ręku. - Zawsze zostawiaj po sobie porządek.
Zostaw ujeżdżalnię w takim stanie, w jakim sam chciałbyś ją zastać, rozpoczynając trening. Nie dotyczy to tylko sprzątania odchodów naszego konia, co wydaje się oczywiste. Jeśli używasz drągów, stojaków czy innych sprzętów treningowych, po skończonym treningu odłóż je w wyznaczone miejsce tak, aby nie przeszkadzały w treningu innym osobom. - Konie kopiące i gryzące powinny nosić odpowiednie oznaczenia.
Chociaż obowiązuje zasada trzymania odstępu, to konie wyjątkowo agresywne w stosunku do innych koni i reagujące nerwowo powinny „ostrzegać” specjalnym oznaczeniem. W przypadku koni kopiących jest to czerwona wstążka w ogonie, a w przypadku koni gryzących wstążka tego samego koloru wpleciona w grzywę.
Na ujeżdżalni myśl za siebie i za innych.
Opisane zasady są podstawą jazdy na ujeżdżalni. Wszyscy jeźdźcy powinni je znać oraz się do nich stosować. Nie możemy jednak zapominać o zwykłym, zdrowym rozsądku. Kiedy nie jesteś sam na ujeżdżalni, musisz również obserwować inne konie. Możliwe, że któryś z jeźdźców będzie miał problemy z opanowaniem swojego konia. Będzie trzeba ustąpić mu wtedy pierwszeństwa. Chociaż według zasad to on powinien puścić Cię. Pamiętaj również, że z ujeżdżalni mogą korzystać osoby początkujące. Mogą być tak skupione na swojej jeździe, że nawet cię nie zauważą.
Jeśli nie jesteś pewien, czy druga osoba zna zasady jazdy na ujeżdżalni i rozumie Twoje zamiary nie wahaj się, aby użyć również głosu np. „zjedź na małe”, „ściana wolna” itp. Dlatego też między innymi nie jest wskazane jeżdżenie w słuchawkach.
Jeśli najeżdżasz na przeszkodę (szczególnie na rozprężalni), krzyknij przed najazdem, na którą przeszkodę jedziesz („okser”, „stacjonata”). Inni jeźdźcy będą mogli Ci zrobić miejsce. Uniknięcie także sytuacji, kiedy dwie osoby najeżdżają w tym samym momencie na jedną przeszkodę.
Nawet samemu stosując się do zasad, musisz też brać pod uwagę, że ktoś może ich nie znać. Dlatego zawsze warto mieć oczy dookoła głowy, aby móc w porę zareagować na różne sytuacje.
